Nie opuścił Warszawy ani jej mieszkańców. Został z nimi do czasu, aż po niego przyszli, nie ugiął się, choć miał ku temu okazję. Ba, wszystko było już gotowe. Patriota? Szaleniec? Jak ocenia go historia i ludzie?
Grzegorz Piątek napisał już biografię Starzyńskiego. Rozległą, analityczną. A potem pojawiły się nowe okoliczności, nowe fakty i opinie i postanowił poprawić tamto wydanie. Poprawianie nie wyszło, napisał książkę na nowo, tworząc jeszcze bardziej analityczny, dokładniejszy, ale mniej rozległy obraz prezydenta Warszawy, który najprawdopodobniej oddał za nią życie. Czemu najprawdopodobniej? Autor daje odpowiedzi na te wątpliwości, niestety zasiewając ich jeszcze więcej, bo należy pamiętać, że ciała prezydenta nie odnaleziono. Dzięki temu oraz oczywiście dzięki swoim działaniom przed wojną i w pierwszych jej dniach stał się legendą, która trafiła na pomnik. Czy ta legenda przysłużyła się sprawie polskiej? Nad tym też autor się pochyla. Nie ma tu jednak subiektywnej oceny, wszystko opiera się na historycznych przekazach, fragmentach rozmów i przemyśleń osób z tamtego i późniejszych czasów. Bardzo profesjonalne, ale nie suche podejście sprawia, że książkę czyta się naprawdę dobrze.
To nie jest nudna biografia, choć jest dość obszerna. Jednak przytaczane listy, rozmowy, wspomnienia, części raportów i wystąpień sprawia, że czyta się ją nie jak książkę historyczną, ale coś żywego, co dzieje się tu i teraz, co wciąga i nie nudzi. Przybliża nie tylko Starzyńskiego, ale również jego współpracowników i bliskie mu osoby. Ściąga bohatera z pomnika, daje mu emocje, pozwala na obnażenie despotycznej, iście wojskowej natury, ale również rysy delikatności na tym niezłomnym człowieku, czyli jego życia prywatnego, nostalgii i wrażliwości. Wszystko to składa się na obraz człowieka wymagającego od siebie i innych jak w wojsku i walczącego o piękno i dobrobyt Warszawy, jak o coś drogiego sercu. To również obraz tamtejszej Warszawy i sceny politycznej oraz wojskowej z tej mniej historycznej, a bardziej życiowej, codziennej strony.
Jeśli ktoś chce poznać biografię Starzyńskiego, ta książka absolutnie wystarczy. Jest świetnie napisana, wyważona, nie jest tu niczego za mało, ani za dużo. Jednak jeśli ktoś czuje niedosyt, chce zgłębić pewne rzeczy, to autor również pomaga. Po każdym rozdziale jest spis książek, ustaw czy czasopism, na których Piątek się opierał, do których można sięgnąć i rozwinąć temat. Bardzo podoba mi się ten zabieg, to coś zupełnie innego, niż wielki spis na końcu książki. Od razu można sobie wypunktować to, co nas najbardziej interesuje, w kontekście konkretnych dat i wydarzeń.
Katarzyna Boroń
Autor: Grzegorz Piątek
Ilustrator: zdjęcia z różnych źródeł
Tytuł: Starzyński Prezydent z pomnika
Wydawnictwo: W.A.B.
Wydanie: II uzupełnione
Data wydania: 2024-04-24
Kategoria: historyczna, biografia
ISBN: 9788383195445
Liczba stron: 512
