„Jesteśmy wolni. Wolni, by się podporządkować”.
Nie tyle wszystko jest wojną, jak oznajmia tytuł, a wszystko jest wykorzystywane jako narzędzie wojny. Mark Galeotti ukazuje, że współczesne powiązania między państwami i narodami, wyjątkowo silne, rozległe i różnorodne, bazują na ekstremalnej konkurencyjności i niestabilności. Wymagają biegłości w grze pozorów, politycznych, ekonomicznych i kulturalnych. Daleko od jednoznaczności, kto jest wrogiem i przeciwnikiem, a kto przyjacielem i sojusznikiem, ze względu na sprzeczne kierunki interesów i ambicji. Ciężar wojny przenosi się z militarnych starć na pozamilitarną arenę. Pojawiają się nowe pola bitew, sposoby i narzędzia prowadzenia działań wojennych, zmienia się domena armii, definicja porządku globalnego, bezpieczeństwa, instrumentów obrony państwa i społeczeństwa.
Konwencjonalne myśli taktyczne ustępują miejsca rywalizacji bez zbrojnej walki, bez oficjalnego wypowiedzenia, za to w hybrydowym wydaniu. Z aktu czysto fizycznego do kampanii toczących się w wyobraźni i zbiorowej świadomości poprzez operacje informacyjne. Dezinformacja, cyberataki, demoralizacja, przestępczość, podstęp, terroryzm, ale również wykorzystanie prawa, gospodarki, sankcji, embarga, humanitaryzmu, pomocy, migracji, sztuki, literatury i nauki. Oczywiście, liczy się polityka, informacja, lobbying, propaganda, public relations, korupcja, pozyskiwanie wpływowych decydentów. Manipulacja kursem walut, popieranie bojkotów, tworzenie nielegalnych struktur i nadawanie im opiniotwórczych cech. Praktycznie wszystko zostaje bronią wojenną, także wewnętrzne i zewnętrzne społeczeństwo, społeczności, grupy, instytucje, czy jednostki. Galeotti obrazuje, jak ważnym jest zmiana podejścia, by dostosować się do nowych wyzwań, w tym prywatyzacji wojny.
Rozpoczyna od dającego do myślenia wprowadzenia, opartego na futurystycznej wizji, a następnie poświęca uwagę zagadnieniom współczesnych wojen. Rozdziały poprzedza ilustrującymi tematykę krótkimi opowieściami, kończy zaś propozycjami dodatkowych lektur. Styl narracji swobodny, przyjazny i przejrzysty, chętnie zagłębiamy się w treść, tym bardziej że autor przywołuje mnóstwo prawdziwych historii, które znakomicie wpasowują się w omawiane aspekty. Przykłady nie niosą efektu świeżości czy nowości, jednak zgromadzone w jednym miejscu znakomicie obrazują przesłania. Sporo miejsca Galeotti poświęca rosyjskiej strategii i taktyce, rozumiem reprezentacyjność przykładu, zwłaszcza w ujęciu napaści na Krym w dwa tysiące czternastym, lecz czuję niedosyt liczebności uzasadnień tez z innych części świata. W epilogu Galeotti odnosi się do ujęcia współczesnych wojen z perspektywy napaści Rosji na Ukrainę w dwa tysiące dwudziestym drugim roku.
Izabela Pycio
Autor: Mark Galeotti
Tłumaczenie: Arkadiusz Romanek
Tytuł: Wszystko jest wojną. Jak mocarstwa zrobiły z ciebie broń
Tytuł oryginalny: The Weaponisation of Everything: A Field Guide to the New Way of War
Wydawnictwo: Znak Horyzont
Wydanie: I
Data wydania: 2023-04-26
Kategoria: reportaż
ISBN: 9788324088287
Liczba stron: 318