Szeptuchy, babki, położne stały się ostatnio częstymi bohaterkami powieści obyczajowych. Pisarki chętnie sięgają po tę tematykę, korzystając z zainteresowania czytelników ziołami, odkurzaną wiedzą sprzed wieków oraz historią. Przeczytałam już kilka powieści z takim motywem i zauważyłam pewną przewidywalność losów bohaterek.
Gdy sięgnęłam po „Sekretne schronisko” Agnieszki Olszanowskiej, spodziewałam się sielskiego obrazu wsi, gdzie dzięki wiedzy o ziołach łatwiej się żyje, a dostałam powieść, która mnie zaskoczyła i naświetliła tematykę położnictwa w XIX w. z tej najbardziej mrocznej strony
Pola, główna bohaterka powieści jest wiejską dziewczyną, córką służącej na dworze Skrzypowskich. Jej sytuacja jest jednak z jakiś tajemniczych powodów wyjątkowa: Pola i jej matka kucharka traktowane są znacznie lepiej niż reszta służby, należą bowiem do ulubienic hrabiny Malwiny Skrzypowskiej. Dlaczego hrabina otacza Polę opieką? To wyjaśnia się w trakcie powieści, gdy wychodzą na jaw skrywane przez lata tajemnice.
Niestety, gdy hrabina zaczyna niedomagać, Pola i Elżbieta zostają wygnane z pałacu i zaczyna się ich tułaczka. Młoda dziewczyna dostaje się pod opiekę doktora, który wysyła inteligentną i bystrą pannę na kurs wiejskich położnych, licząc, że dzięki temu zbliży się do dziewczyny oraz namówi ją na pracę w jego gabinecie.
W trakcie nauki Pola, a wraz z nią i czytelnik dowiaduje się, jak często ciąża i poród nie są najszczęśliwszym czasem dla kobiety. Ile dziewcząt umiera w trakcie porodu lub w połogu oraz jak często porzucają swoje niechciane noworodki, będące owocem gwałtów lub chwili zapomnienia.
Powieść mną wstrząsnęła. Nie byłam przygotowana na naturalistyczne wręcz opisy ochronek i przytułków, nie wiedziałam o istnieniu sekretnych schronisk, czyli mini szpitali, gdzie kobiety rodziły niechciane dzieci, płacąc za ich pozbycie się.
Główną bohaterkę polubiłam od razu, choć chwilami drażniła mnie jej naiwność, z drugiej strony podziwiałam jej niezłomna i prawą postawę.
Z niecierpliwością czekam na drugą część tej czterotomowej sagi, bo rozpoczęte wątki obiecują ciekawe perypetie w kolejnych częściach.
Anna Kruczkowska
Autor: Agnieszka Olszanowska
Tytuł: Sekretne schronisko
Wydawnictwo: Prószyński i S-ka
Wydanie: pierwsze
Data wydania: 2023-02-16
Kategoria: powieść obyczajowa
ISBN: 9788382952827
Liczba stron: 286
