Kilka miesięcy temu pierwszy tom Sagi rodu Forsyte\’ów doczekał się kolejnego wznowienia. Posiadacz, uznawany za najlepszą powieść Johna Galsworthy?ego to rarytas zwłaszcza dla anglofilów, którzy zaczytywali się wcześniej w powieściach o Anglii z przełomu XVIII i XIX wieku.
Londyn, rok 1886. Forsyte?owie to typowa zamożna mieszczańska rodzina, stanowiąca wręcz symbol epoki wiktoriańskiej. Hołdujący przede wszystkim wartości pieniądza, za najważniejsze uważają dobra doczesne, które można kupić, skatalogować, a na końcu pokazać światu jako swoją własność. Z domu i kolekcji przedmiotów owa żądza posiadania rozciąga się też na otaczających ludzi, z narzeczonymi i żonami na czele.
James przeszedł przez ogień, przeszedł jednak również przez rzekę lat gaszącą ogień młodości i doświadczył najsmutniejszego ze wszystkich doświadczeń życia – niepamięci tego, co znaczy kochać.
W usystematyzowanym, praktycznym i racjonalnym światopoglądzie Forsyte\’ów nie ma miejsca na uczucia i zrozumienie dla nich. Miłości się nie okazuje, zdaje się też ona czymś nieistotnym. Dlatego żona jednego z braci Forsyte\’ów, piękna Irena, nieszczęśliwie tkwiąca w małżeństwie zawartym bez miłości, nie może liczyć na zrozumienie dla swego żalu i smutku. A gdy postanawia podążyć za głosem serca, burzy wszystko to, w co wierzy i czemu hołduje cały klan.
Początek Posiadacza może zmylić i zniechęcić. Brak akcji, a jedynie przedstawienie głównej familii wraz z poszczególnymi jej członkami to stosunkowo ciężka lektura i niespecjalnie zajmująca. Zmienia się to dopiero po kilkudziesięciu stronach wraz z zawiązaniem się akcji. Mimo że teoretycznie nawet wówczas nie będzie działo się zbyt wiele, a czytelnik bardziej musiał polegać na niedopowiedzeniach i plotkach i przekazywanych z trzeciej ręki rewelacjach, historia Ireny jest spójna i wciąga, prawdopodobnie głównie z uwagi na ciążące nad kobietą fatum.
To co początkowo wygląda na ironiczną satyrę zmienia się w dramat, nadal jednak mający na celu napiętnowanie ówczesnej mieszczańskiej mentalności, tak mocno nacechowanej hipokryzją i jakże swojską dla nas dulszczyzną. Forsyte\’owie uosabiają kult pieniądza i posiadania, pozory i sposób postrzegania ich przez otoczenie są ważniejsze niż szczere relacje bądź czyste sumienie. Tych bowiem nie da się przekuć na konkretny zarobek. Zastanawiające, jak bardzo jest to aktualne, jak bardzo zbieżne jest z współczesnym duchem konsumpcjonizmu.
Posiadacz otwiera kilkutomowy cykl, miejmy nadzieję, że pozostałe części również zostaną wznowione w nowej odsłonie. Jednocześnie, nic nie stoi na przeszkodzie przeczytania go jako samodzielnej powieści, w ten sposób także broni się znakomicie. Na wieczór z klasyką nadaje się doskonale.
Katarzyna Abramova
