Czy wiedzieliście, że rocznie człowiek traci pół kilograma naskórka? Albo że kilka procent ludzi na całym świecie jest częściowo pozbawionych węchu, a drugie tyle nie czuje absolutnie nic? Ile naprawdę bakterii i drobnoustrojów zamieszkuje nasz organizm? Czym jest ból i czy na pewno jest nam potrzebny?
Ciało. Instrukcja dla użytkownika to doskonała pozycja dla osób zarówno o elementarnej, jak i nieco rozbudowanej wiedzy na temat ludzkiego organizmu. Bill Bryson, znany chociażby z Zaginionego kontynentu czy Krótkiej historii prawie wszystkiego ze swadą prowadzi nas przez zakątki ciała człowieka, przypominając podstawowe fakty, a następnie wzbogacając je o liczne szczegóły i okraszając ciekawostkami, dzięki którymi szybciej je zapamiętamy.
Książka liczy ponad 500 stron i składa się z 23 rozdziałów, a przy tym jej lektura zdaje się błyskawiczna, głównie za sprawą lekkiego, gawędziarskiego stylu autora, który przykuwa uwagę czytelnika nawet opisując poszczególne części mózgu czy rodzaje komórek. Nie ogranicza się przy tym do samych podstawowych organów, ale skrupulatnie analizuje ludzkie ciało od stóp do głów, od warstwy zewnętrznej schodząc coraz głębiej w nasze wnętrze. Opowiada o pracy poszczególnych narządów, przepływie krwi, pracy serca i mózgu, czy działaniu układu rozrodczego.
Oprócz informacji na temat samego ciała, przytacza przy tym fakty z historii medycyny, które pomogły lepiej zrozumieć tajemnice naszego organizmu oraz sposoby jego badania i leczenia. Czasem też przeplatają się one z informacjami na temat zabiegów zupełnie nietrafionych, czy wręcz szkodliwych. Przypomina sylwetki naukowców i lekarzy, którzy na zawsze zmienili sposób postrzegania ludzkiego ciała i zapisali się na kartach Historii, bądź też zostali z owych kart usunięci, mimo swoich osiągnięć.
Bryson opowiada o rzeczach, które przyjmujemy po prostu za pewnik, nie zastanawiając się nad ich naturą, co po lekturze niniejszej pozycji zapewne może się zmienić. Zachęca do zdrowego stylu życia, przytaczając dane świadczące o tym, że w znacznej mierze uniknęlibyśmy chorób i dolegliwości, jakie nas na co dzień męczą, gdybyśmy tylko bardziej się postarali. Ciekawym zabiegiem było m.in. zestawienie dziesięciu najpowszechniejszych przyczyn śmierci w 1900 roku oraz na progu XXI w. Co ciekawe, jedynie dwie się powtarzają, chociaż na zupełnie innych pozycjach. Choroby zakaźne, dawniej zbierające krwawe żniwo, obecnie zostały ujarzmione. Z drugiej strony, coraz częściej zapadamy na choroby, dawniej niemal nieznane bądź niediagnozowane.
Podsumowując, Ciało. Instrukcja obsługi to fascynująca lektura, która przykuje uwagę największego nawet laika. To świetny sposób na poznanie samego siebie i tego, jak funkcjonujemy, dlaczego nasze ciało zachowuje się w dany sposób i co mu szkodzi. A wszystko to podane w formie przystępnej, często zabawnej, zdecydowanie wciągającej. Gorąco polecam!
Katarzyna Abramova
