Teorie spiskowe. Nic nie jest takie na jakie wygląda

Niektórzy ludzie myślą, że teorie spiskowe pojawiły się na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat – w końcu każdy z nas jakąś zna. Nic bardziej mylnego – zjawisko przywoływania hipotetycznych teorii istnieje od wieków, choć ostatnio wiele z nich stało się popularne dzięki zasięgom internetu. Właściwie w obecnych czasach ciężko znaleźć temat, któremu nie towarzyszy jakaś teoria spiskowa. Chyba każdy z nas spotkał się z powyższym zagadnieniem, nawet w codziennych rozmowach. Przykłady? Stany Zjednoczone same zaplanowały zamach z 11 września 2001 roku. Tak naprawdę nie doszło do lądowania na księżycu, tylko zostało to nagrane w studiu. Te i inne spekulacje występują często nie tylko w subkulturach, lecz aktualnie zyskują szeroki zasięg dzięki popularnym mediom.

Autor książki “Teorie spiskowe” postanowił zebrać i opublikować najpopularniejsze hipotezy. Przeanalizował je pod kątem społecznym, politycznym i kulturowym. Niezwykle ciekawe były niektóre rozważania dotyczące odbiorców tych idei np. czy płeć ma znaczenie podatności na teorie spiskowe? Podoba mi się podział książki na sześć niezależnych rozdziałów, z których każdy skupia się na innym temacie, a autor z góry uprzedza, że możemy je czytać niezależnie od siebie. Pierwszy z nich dotyczy czystej teorii, drogi dowodów przytaczanych w dyskusjach, trzeci mówi o znaczeniu teorii spiskowych dla różnych grup społecznych. Kolejne to zarys historyczny, znaczenie internetu w kontekście tych teorii a na koniec pojawiają się rozważania zjawiska opisanego w książce pod różnym kątem.

Sięgnęłam po książkę, chcąc lepiej zrozumieć, dlaczego w naszym świecie w ogóle pojawiają się teorie spiskowe i jaka jest ich rola we współczesnym świecie. Choć nie na wszystkie pytania dostałam odpowiedź, zgadzam się z autorem w co najmniej jednej kwestii – demonizowanie tego zjawiska i piętnowania tych, którzy w to wierzą, nie wydaje się dobrym pomysłem. Lepiej zrozumieć mechanizmy odpowiadające za nie i kierować się własnym rozsądkiem.

Autor: Michael Butter
Tłumaczenie: Joanna Gilewicz
Tytuł: Teorie spiskowe. Nic nie jest takie na jakie wygląda.
Tytuł oryginalny: Nichts ist, wie es scheint: Über Verschwörungstheorien
Wydawnictwo: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Wydanie: I
Data wydania: 2022-10-20
Kategoria: literatura popularnonaukowa
ISBN: 9788323351849
Liczba stron: 224